Văn hóa chung cư

Bây giờ, các khu đô thị mới với những tòa cao tầng hiện đại mọc lên ngày càng nhiều tại các TP, nhất là các TP lớn, các trung tâm kinh tế, công nghiệp phát triển, như Hà Nội, TP.HCM, Đà Nẵng, Bình Dương… Người dân, phần lớn là lớp người trẻ, rất thích được sống trong các căn hộ tiện nghi tại các tòa nhà chung cư cao tầng này. Sống ở chung cư, hay sống trong khu đô thị mới đang là mục tiêu hướng đến của rất nhiều người một khi muốn an cư để lập nghiệp!

Phải thừa nhận rằng, tuy còn không ít bất cập, nhưng các khu đô thị mới đã có sức hấp dẫn đặc biệt bởi điều kiện sống tốt mà nó đem lại cho người sử dụng. Chính vì thế, dù giá nhà chung cư không hề rẻ, thậm chí hiện ngày một tăng, cao ngất ngưởng so với thu nhập thực tế của nhân dân, nhưng cơn sốt mua nhà chung cư chả mấy khi giảm nhiệt. Sống trong các tòa nhà hiện đại, tiện nghi, trang thiết bị nội thất đầy đủ sang trọng, có thang máy, tầng hầm để xe, vườn hoa, đường dạo, cảnh quan xanh mướt hữu tình… như những lời quảng cáo hấp dẫn của các chủ dự án, các cò môi giới bất động sản… người ở cũng thấy mình sang trọng hẳn ra và có thêm tý đẳng cấp với bạn bè, với xã hội!? Thế nhưng, bên trong cái sự hào nhoáng đó là cái gì. Đó là một cuộc sống nhộn nhạo, thậm chí còn xô bồ, nhếch nhác… đang có xu hướng phát triển ở nhiều khu chung cư, nhất là các khu đô thị mới xa trung tâm nội đô, nơi ở của người thu nhập thấp, người được đền bù trong diện giải phóng mặt bằng… Ở những nơi đó, hành lang chung, thang máy bị chiếm dụng và sử dụng bừa bãi tùy tiện. Căn hộ không chỉ là nơi ở của hộ gia đình, mà còn là nơi kinh doanh kiếm sống. Như mở nhà hàng ăn uống, siêu thị mini, dịch vụ cắt tóc, làm đẹp. Những ngày giáp Tết cổ truyền vừa qua, nhiều tầng chung cư đã tổ chức đón Tết ngay hành lang chung, ăn uống, chúc tụng, ca hát vui vẻ làm phiền lòng nhiều gia đình khác sống trong tòa nhà. Đã có rất nhiều ý kiến trái ngược nhau khi nhận xét về hiện tượng này. Nhiều người thì cho là tốt, phản ánh lối sống thuần Việt đề cao tính cộng đồng, gần gũi cởi mở, thân thiện. Nhưng cũng có không ít người phê phán cho đó là lối sống tùy tiện, vô tổ chức, không tôn trọng không gian riêng tư của hộ dân khác, làm nông thôn hóa chung cư!? Vậy văn hóa chung cư là gì, và phải xây dựng trên cơ sở chuẩn mực nào, của ai để phù hợp với lối sống công nghiệp hiện đại trong một môi trường ở hiện đại, trật tự và ngăn nắp như nhà chung cư cao tầng.

Vừa qua, Bộ Xây dựng ban hành Thông tư 02/2016 về quản lý nhà chung cư, trong đó quy định nhiều điều cụ thể về quản lý vận hành và sử dụng nhà chung cư. Trách nhiệm của Ban quản lý nhà chung cư và của người dân sống tại đây. Đây có thể được coi là một công cụ pháp lý quan trọng là cơ sở để xây dựng văn hóa chung cư? Tuy nhiên để Thông tư đi vào cuộc sống, rất cần có nhiều cuộc trao đổi, tọa đàm, tham khảo ý kiến giữa nhà đầu tư và cộng đồng. Bởi lẽ để xây dựng được nếp sống, văn hóa ở chung cư thì trước hết phải có những định chế phù hợp, công bằng, được sự đồng thuận của cộng đồng. Và điều rất quan trọng là ý thức tự giác chấp hành của mỗi cư dân, sự minh bạch, trách nhiệm trong hoạt động của các cơ quan chức năng, từ nhà quản lý, chủ đầu tư đến Ban quản lý nhà chung cư.

KTS Phạm Thanh Tùng